---

جام جهانی این لذت بخش‌ترین شوی فوتبالی دنیا که هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود و در هر دوره‌ای، خاطرات تلخ، شیرین و بعضا عجیبی را به همراه خود دارد. در طول برگزاری هر جام جهانی، باید منتظر یک اتفاق و پیشامد خاص بود. از اتفاقات پنهان گرفته تا آن هایی که جلوی چشم همگان و لنزهای متعدد دوربین ها روی می‌دهد. در این یادداشت نگاهی به عجیب‌ترین اتفاقات فوتبالی و غیر فوتبالی دنیا در این تورنمنت مهم می‌اندازیم که شاید کمتر و یا اصلا در مورد آن‌ها و جزییاتشان نشنیده باشید.

10. پابرهنه‌ها به جام جهانی نمی‌روند

شاید جام جهانی 1950 برای بسیاری از فوتبال دوستان و به خصوص علاقه‌مندان به برزیل، یادآور بازی فینال و شکست تلخ سلسائو برابر اروگوئه در ماراکانا باشد. اما به غیر از این اتفاق بزرگ و تلخ برای هواداران برزیل، جام جهانی 1950 شاهد یکی از عجیب‌ترین حوادث تاریخ جام های جهانی است. یکی از تیم هایی که موفق به حضور در این تورنمنت مهم شده بود، کشور هند و نماینده قاره آسیا بود. مردم هند که تنها چند سال بود، طعم آزادی و استقلال کشورشان را از بریتانیا چشیده بودند، با این صعود به جام جهانی غرق در شادی و سرور بودند. قرار بر این بود تا هندوها به برزیل سفر کنند؛ ولی مسئولان ورزش این کشور از پرداخت هزینه های سفر ملی پوشان کشورشان به برزیل امتناع کردند، چون عملا پولی در حساب نداشتند. بازیکنان هند پولی برای بلیت سفر به برزیل و حتی برای خرید کفش و البسه ورزشی نیز نداشتند. فدراسیون فوتبال هند درخواستی را به فیفا ارائه داد تا به موجب آن بازیکنان فوتبال هند، بدون کفش و پابرهنه فوتبال بازی کنند. این درخواست از سوی فیفا با مخالفت روبرو شد و تیم فوتبال هند از رقابت های جام جهانی کناره گیری کرد. البته برخی ها هم معتقد بودند که علت بازی نکردن تیم هند با کفش، ربطی به تامین بودجه نداشته و به فرهنگ خود هندوها باز مرتبط بوده است. تیم فوتبال هند که در آن سال ها تیم به نسبت قدرتمندی در سطح آسیا به شمار می‌رفت. آن‌ها دو سال بعد در المپیک 1952 هلسینکی حاضر شدند و فوتبالیست‌های پابرهنه هندی، توانستند در آن بازی‌ها بدون مشکل بازی کنند، هر چند در بازی اول هندی‌ها 1-10 مقابل تیم یوگسلاوی سابق شکست سنگینی را متحمل شدند. 9. اعدام کاپیتان به خاطر جاسوسی
اولین دوره حضور فرانسوی ها در جام های جهانی به همان دوره اول و سال 1930 برمی گردد. فرانسوی ها در آن تورنمنت و در اولین بازیشان 4-1 مکزیک را شکست دادند ولی در بازی دوم 0-1 مغلوب تیم آرژانتین شدند و چون بازی ها در آن زمان به صورت تک حذفی بود، با این شکست از جام جهانی حذف شدند. در آن سال ها کاپیتان تیم ملی فرانسه، الکساندر ویلاپلان نام داشت. الکس که در پست هافبک بازی می کرد، یکی از بازیکنان خوب و تاثیرگذار فرانسه در آن سالیان شناخته می شد. با آغاز جنگ جهانی در سال 1939 و اشغال فرانسه به دست نازی ها، افراد مختلفی از فرانسوی ها به نفع آلمان نازی جاسوسی می کردند. بعد از آزاد شدن این کشور از دست ارتش آلمان ، بسیاری از جاسوس های نازی شناسایی و اعدام شدند که یکی از این جاسوس ها، ویلاپلان کاپیتان فرانسه در جام جهانی 1930 بود. ویلاپلان سال ها برای آلمانی ها جاسوسی می کرد و اطلاعات کشورش فرانسه را به آن ها می فروخت. این خبر باعث شد اولین کاپیتان تاریخ فرانسه در جام های جهانی به دار مجازات آویخته شود. حکم دادگاه، در مورد او به سرعت اجرا شد تا دیگر هیچ کس، حتی فوتبالیست ها هوس جاسوسی به سرشان نزند. 8. بازیکنی که بعد از زدن گل مُرد و دوباره زنده شد
اروگوئه پس از قهرمانی در جام جهانی 1950 در برزیل، 4 سال بعد و با توپ پر عازم کشور سوئیس شده بود تا از عنوان قهرمانی خود دفاع کند. اروگوئه در بازی های گروهی و با صلابت تیم های چکسلواکی و اسکلاتلند را از پیش رو برداشت و در مرحله حذفی هم انگلستان را 4 بر 2 شکست داد تا در مرحله نیمه نهایی به مصاف مجارستانی برود که یکی از قدرت های بلامنازع آن دوران به شمار می رفت و فرانس پوشکاش آماده و ساندرو کوچیس گلزن را در اختیار داشت. بازی اصلا به دلخواه اروگوئه ای ها پیش نرفت و این تیم با دو گل از مجارستان عقب افتاد. سرمربی اروگوئه دست به تعویض زد و «خوان خوبر» جوان را به بازی فرستاد. خوبر توانست به خوبی جواب اعتماد سرمربی اروگوئه را در اولین بازی ملیش داده و با دو گل خود در دقایق 75 و 86 بازی را به تساوی بکشاند و تیمش را از خطر حذف شدن از جام جهانی نجات دهد و بازی را به وقت های اضافه بکشاند. بازیکنان اروگوئه سرمست از این گل، به سوی خوبر دویدند و او را سخت در آغوش کشیدند. فشار، هیجان و کمبود اکسیژن باعث اتفاقی شد که هیچ کس انتظار آن را نداشت؛ خوبر به زمین افتاد و از هوش رفت. کارلوس آباته، پزشک تیم فورا به او «نیکتامید» که آن زمان به نام کورامین شناخته می‌شد، داد و این بازیکن در نهایت به هوش آمد. پزشک تیم و دیگر بازیکنان اروگوئه از حمله قلبی و مرگ این بازیکن از نظر پزشکی خبر داده بودند. خوان خوبر بعد از به هوش آمدن در وقت اضافه، دوباره به زمین رفت و تا زمانی که داور سوت پایان را زد، به بازی ادامه داد. در پایان، این بازی در وقت های اضافه با دو گل ساندرو کوچیس و با حساب 2-4 به سود مجارستان پایان یافت و اروگوئه به دیدار رده بندی رفت. 7. دعوا بر سر توپ
اولین دوره جام جهانی در کشور اروگوئه از همان ابتدا و تا بازی فینال با اتفاقات عجیبی همراه بود. یکی از این اتفاقات عجیب و تا حدی خنده دار به مهم ترین رقابت آن جام که بازی فینال بود، برمی گردد. اروگوئه و آرژانتین دو فینالیست اولین دوره جام جهانی بودند که هر یک از هر راهی شده می خواستند افتخار اولین قهرمانی جام جهانی را به نام خود ثبت کنند. بازی فینال بین این دو تیم و با قضاوت داوری از کشور بلژیک انجام شد. بازیکنان دو تیم از داور مسابقه تقاضای توپی متفاوت برای هر نیمه را داشته بودند که داور مسابقه نیز به ناچار خواسته آن ها را پذیرفت. نیمه اول بازی با توپ مورد نظر اروگوئه‌ای‌ها برگزار شد که آرژانتین توانست 2 بر 1 پیروز شود. در نیمه دوم بازی با توپ آرژانتین انجام شد و اروگوئه به بازی برگشت و توانست 4 بر 2 میهمانش را شکست دهد و قهرمان اولین دوره رقابت های جام جهانی شود. 6. پنجه چارروا
ملی‌پوشان اروگوئه‌ای، گویی با مفهوم و معنی پنجه چارروا که از نیاکان خود به ارث برده اند، کاملا عجین شده اند. پنجه چارروا در واقع نماد و سمبلی از مبارزات و روحیه مبارزه طلبی در بین بومیان این کشور کوچک آمریکای جنوبی است. اروگوئه ای ها توانستند با همین روحیه مبارزه طلبی خود و الهام از این سمبل نیاکانشان از پس حریفانی به مراتب قدرتمندتر از خود بر بیایند. برای شما دو مورد از این روحیه مبارزه طلبی اروگوئه ای ها در طول تاریخ برگزاری جام های جهانی را بیان می کنیم. اولین مورد به 16 جولای 1950، برمی گردد که تیم اروگوئه در ورزشگاه ماراکانا در ریو‌دو‌ژانیرو همسایه قدرتمند شمالی‌ خود یعنی تیم ملی برزیل را شکست داد. اروگوئه که تیم ضعیف میدان به حساب می‌آمد، جام قهرمانی را بالای سر برد و جز اشک و حسرت چیزی نصیب برزیلی‌ها نشد؛ اتفاقی که در تاریخ با نام «ماراکانازو» شناخته می‌شود. مورد دوم هم که شاید کمتر در مورد آن شنیده باشید، به جام جهانی 1962 شیلی مربوط می شود. در جام جهانی 1962 و بازی مقابل شوروی سابق، پای الیسئو آلوارس، هافبک این تیم در پی تکل خشن بازیکن حریف، شکست. اما الیسئو حاضر به ترک زمین نشد و به بازی ادامه داد؛ تصمیمی که او را تا مرز از دست دادن پایش هم پیش برد. همین دو مورد و البته موارد دیگر به خوبی نشان می دهد این کشور کوچک که جمعیت آن از 3.5 میلیون نفر نیز فراتر نمی رود، چرا فاتح دو جام جهانی شده و در برخی از نیمه نهایی های جام های جهانی نیز حضور داشته است.
محمد فتحی